Geçtiğimiz günlerde İsviçre’de pekte alışık olunmayan bir konuda referandum yapılması kararı alındı ve uygulandı.  Konu çalışsın veya çalışmasın her vatandaşa ayda 2 bin 500 İsviçre frankı diğer bir deyişle 7 bin TL maaş verilip verilmemesini belirlemek üzere referanduma gitti. Bununla da yetinilmeyip aynı zamanda çocuk başına da aylık olarak 645 frank verilmesi de bu oylamanın konusunu oluşturuyor. Uygulamanın İsviçre hazinesine bedelinin yılda 208 milyar frank olacağı ve bu tutarın 153 milyon frankının vergilerden, 55 milyon franklık kısmının ise sosyal sigorta ve sosyal yardımlaşma harcamalarından aktarılacağı açıklanmış. Yani açıkça söylemek gerekirse yine çalışanların sırtından bu yük karşılanacakmış.

Elbette insanın hoşuna gidecek ve kabul edesi gelen teklifler. Düşünsenize yatarak para kazanacaksınız. Ülkemizde özellikle bazı kesimlerin yaptığı işi ülke genelinde herkese yaygınlaştıracaksınız. Daha ilginci yapılan referandumda sunulan tekliflerden biri de ülkeye gelen yabancılarda eğer beş yıllarını doldurmuşlarsa onlara bu maaştan faydalanacaklar.

İsviçre 8 milyonluk nüfusu ile küçük bir şehir. Ancak insanlarının çalışkanlığı ekonominin hemen her aşmasında kendini hissettiriyor. 2015 yılı verilerine göre GSYİH değeri 647 milyar dolar, GSYİB %0.8, Kişi başına gelir 78.432 dolar, İhracat 203 milyar dolar, ithalat 166 milyar dolar ve enflasyon ise %-1.1. Diğer bir deyişle insanlar zaten oldukça rahat geçinebiliyorlar. Gelir açısından sıkıntıları da yok. Ek olarak her kese bedavadan 7000 TL verilmesi (2500 frank) kötü olmazdı.

Ama halk oylamasında %80 oranında red oyu verildi. Halk bedava para verilmesinin doğru bir şey olmadığını ülke içinde tembelliği ve çalışmamayı özendireceği gerekçesiyle kabul etmediler. Ayrıca tembelleşmenin gelecek için yapılması gereken yeni icatların ve buluşların yapılmasını da engelleyeceğini, gelişmeyi durduracağını belirterek red ettiler.  

Böyle bir referandum ülkemizde olsaydı ne olurdu dersiniz. Kafanızı fazla yormayın emin olun %95 oranında kabul edilirdi. Belki daha fazla da olabilir. Ama kesinlikle aşağı düşmezdi. Bir kısım düşünen ve sorumluluk sahibi insanlar buna karşı çıkardı.

Gelişmişlik ve Medeniyet denilen şey bu olsa gerek.

***

Şimdi de bizden bazı medeniyet örnekleri verelim.

Bir okulumuza öğrencilere dağıtılması için Bakanlık tarafından gönderilen okul sütleri okul idaresinin bilgisinde öğrencilere verilmeyerek toplanım yoğurt yapılarak okul idarecileri ve öğretmenlerine veriliyormuş.

***

Bir ilimizde aşırı sıcaktan bunalan iki kişi havaya ateş açarken polis tarafından gözaltına alınıyorlar. Gerekçe olarak ta havaya ateş açmaları oluyor. Soruluyor neden havaya ateş açtınız diye. Alınan cevap harika ve tam komedi: sıcaktan çok bunaldık ve güneşi vurarak uyarmak istedik…

***

Ülkemizde kaçak elektrik kullanım oranı %35 civarında. Yani her yüz kullanıcıdan 35’i elektrik parası vermiyor. Özellikle Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da bazı yerlerde bu oran %90’ın üzerine çıkıyor. Biz ne yaptık biliyor musunuz: paraları tahsil etmek yerine meclisten yasa çıkararak alınmayan elektrik paralarını namuslu vatandaşlarının sırtına yıkarak fatura ödeyenlerin tahsil etmeye başladık.

***

Bir üniversitenin rektör yardımcısı Prof. Dr. etiketli kişisi çıkarak “Ben daha çok cahil ve okumamış tahsilsiz kesimin ferasetine güveniyorum bu ülkede. Yani ülkeyi ayakta tutacak olanlar, okumamış, hatta ilkokul bile okumamış, üniversite okumamış cahil halktır. " diyebilmiş ve bazı kesimlerin takdirini toplamıştır.

***

Japonya’da bir kişi yılda 25 kitap okurken, ülkemizde bir kişi 10 yılda ancak bir kitap okuyor. Ülkemizde 95 kişiye bir kahvehane düşerken, 65 000 kişiye ise bir kütüphane düşmektedir. AB ülkelerinde %21 olan kitap okuma oranı ülkemizde %01 oranındadır.

***

Daha çok sayıda medeniyet göstergeleri bulabilirsiniz. Toplum olarak yön vereceklerin bizleri geliştirmek yerine daha da gerilere atmak gibi bir gayretlerinin olduğunu düşünmek istemem. Ancak gelişmeler öyle gösteriyor. Yazık oluyor…